Onder Materials Management verstaat men het geheel van activiteiten om de stroom van grondstoffen en halffabrikaten, en de daarmee verband houdende gegevensstromen, zo efficiënt mogelijk naar en door het productieproces te voeren. Materials Management omvat verder ook de werkzaamheden gericht op het zo efficiënt mogelijk benutten van het productieapparaat.

Toelichting

Als we het logistieke vakgebied nader beschouwen, dan kunnen we het onderverdelen in twee belangrijke deelgebieden.

1. Het traject van inkoop/verwerving tot aan het moment dat de eindprodukten in het magazijn liggen. Dit traject behoort tot het Materials Management.
2. Het traject van eindprodukten in een magazijn tot aan het gebruik bij de uiteindelijke klant. Dit traject is de fysieke distributie.

Deze beide trajecten kunnen niet los van elkaar gezien worden. Te zamen noemt men de beide gebieden de integrale goederenstroombeheersing. Bekijken we het Materials Management wat meer in detail, dan zien we de volgende deelsystemen:

• inkoop/verwerving;
• voorraadbeheer grondstoffen, hulpstoffen en halffabrikaten;
• materials handling;
• produktieplanning en -besturing.

Het Integraal Materials Management stelt zich ten doel om een balans te vinden tussen de vier deelsystemen. Samenvattend is dit weergegeven in figuur 1.

Figuur 1. Het materials managementsysteem.

Op de verschillende deelgebieden worden door het Materials Management diverse activiteiten uitgevoerd. Een aantal typerende activiteiten:

• inkoop/verwerving;
  • beoordelen van leveranciers;
  • make-or-buy;
  • verwerven van grondstoffen, hulpmaterialen en halffabrikaten.

• voorraadbeheer;
  • het beheren en beheersen van voorraden grondstoffen, hulpmaterialen en halffabrikaten;
  • het beheren en beheersen van voorraden gereed produkt tot aan het centraal magazijn.

• produktieplanning;
  • materiaalbehoefteberekening;
  • afzetprognose en orders;
  • besturen van het produktieproces.

• Materials Handling;
  • intern transport;
  • handling van grondstoffen, hulpmaterialen en halffabrikaten;
  • handling van gereed produkt tot aan centraal magazijn.

In het traject Materials Management worden beslissingen genomen ten aanzien van:

• de planning van de produktie, alsmede de beheersing van de uitvoering van die produktieplannen;
• het voorraadbeheer met betrekking tot grondstoffen en halffabrikaten en het beheer met betrekking tot de voorraden onderhanden werk;
• het verplaatsen en opslaan van de grondstoffen, halffabrikaten en goederen in bewerking ofwel materials handling.

Het verband tussen deze beslissingen is weergegeven in figuur 2. De besturende activiteiten die binnen de produktiegroepen plaatsvinden worden meestal onder de noemer „afdelingsbeheersing” geplaatst. Ondanks dat deze activiteiten meestal onder de verantwoordelijkheid van de produktiebaas worden uitgevoerd, behoren ze echter wel tot het Materials Management.

Figuur 2. Materials Management en produktiebesturing.

Aandachtspunten / Checklist

• Het Materials Management houdt zich met een aantal verschillende beslissingen bezig:
  • orderacceptatie;
  • materiaalverwerving;
  • materiaal uitgifte;
  • produktie- en/of werkordervrijgave.
De (logistieke) kosten die in deze activiteiten gemaakt worden bedragen tussen de 5 en 20% van de verkoopwaarde van de produkten. In dit traject valt dus geld te verdienen!

• Binnen een produktiebedrijf worden onder meer het goederenstroom- en het afdelingsniveau onderscheiden. Het Materials Management richt zich in beginsel op de beide niveaus. In de praktijk zal echter de beheersing op afdelingsniveau gedelegeerd worden naar de verantwoordelijke voor produktie. Het Materials Management houdt zich daardoor meer bezig met het besturen en beheren van de voorraadpunten.

Instant Probleem Oplosser

Probleem: Uw organisatie wil een nieuwe functionaris aantrekken. Deze functionaris zal leiding geven aan de reeds bestaande afdelingen inkoop, produktieplanning en magazijnen. De opslag gereed produkt en het voorraadbeheer in de distributiecentra vallen onder de verantwoordelijkheid van de commercieel directeur. De nieuwe functionaris zal rechtstreeks rapporteren aan de technisch directeur. Voor het opstellen van de personeelsadvertentie moet er een naam voor de functie bedacht worden. Welke functiebenaming stelt u aan de directie voor?

Oplossing: Natuurlijk zijn er vele functiebenamingen mogelijk. Een functiebenaming bestaat uit twee componenten. Een component die iets zegt over de plaats in de organisatiestructuur en een component die iets zegt over het vakgebied. Over de eerste component zullen we hier geen uitspraken doen, aangezien het niet bekend is of de functionaris hoofd, chef, coördinator, manager, directeur, of iets dergelijks zal worden. De tweede component kunnen we in ieder geval afbakenen. De functionaris zal zich bezig houden met het besturen van (een deel van) de goederenstroom. Hij houdt zich echter niet bezig met het gebied van de fysieke distributie. Dat houdt in dat zijn voornaamste taken in het Materials Management zullen liggen. Een functie benaming die hier op wijst zou dus goed zijn. Een goed voorstel zou in de richting gaan van bijvoorbeeld Materials Manager, Hoofd Materials Management of iets dergelijks.

---

Dit artikel is eerder verschenen in de Vraagbaak voor Inkoop en Logistiek en de Kennisbanken Logistiek van SDU Uitgeverij. Auteur: Paul Denneman