Het is mede dankzij de mainports van Nederland, of misschien wel juist voornamelijk, dat Nederland in Europa en de wereld nog altijd een belangrijke handelspositie inneemt. De Nederlandse mainports zijn de voordeur van het continent. Schiphol en de havens van Rotterdam en Amsterdam vormen belangrijke centra van logistiek. Niet alleen voor Nederland, maar in feite voor heel Europa.
“Schiphol is de derde vrachtluchthaven van Europa. Eerst Frankfurt, dan Parijs, dan Schiphol en daarna een hele tijd niets”, stelt Enno Osinga van Schiphol Group vast. “Behalve dat Schiphol een belangrijke luchthaven is, is het ook de snelst groeiende van de top drie.” Luchtvracht is iets wat iedereen elke dag gebruikt. Met name bloemen, fruit, hoogwaardige technologische producten en mode-artikelen maken gebruik van deze vorm van vervoer. “Goederen die onderhevig zijn aan bederf óf hoogwaardige goederen die veel geld waard zijn, zoals telefoons, laptops en onderdelen daarvan.”
Combinatie
Momenteel verwerkt Schiphol zo’n 1,6 miljoen ton vracht per jaar. “Dat lijkt veel, maar de haven van Rotterdam verwerkt dat ongeveer in een dag”, vergelijkt Osinga. “De waarde van de vracht op Schiphol ligt echter vele malen hoger. Maar Nederland is uniek omdat de logistiek kijkt naar de combinatie van zeevracht en luchtvracht. Met de combinatie met de havens van Rotterdam en in mindere mate Amsterdam en Schiphol, is Nederland het enige land dat een integraal product kan bieden over een korte afstand. Daarom is meer dan vijftig procent van alle distributiecentra van Europa in Nederland gevestigd. Ook omdat we heel goede verbindingen met het achterland hebben.” Een mooi eentweetje tussen Amsterdam en Rotterdam derhalve. “Rotterdam is nog altijd een van de grootste havens. Ik dacht dat Singapore of Shanghai nu de grootste is, en uit dat gebied wordt natuurlijk veel verscheept naar Europa. En dan is Rotterdam toch weer onbetwist de Europese mainport. Ook als je kijkt naar bevolkingsconcentraties, dan zit Nederland goed. Dat zijn altijd de logistieke kernpunten en Nederland zal ook belangrijk blijven. Vervoer over zee is altijd goedkoper dan door de lucht. Daardoor zullen de zeehavens logistiek gezien een grotere omvang houden ten opzichte van luchthavens.”
Groeien
Groei van de mainports lijkt mede daarom eerder een noodzaak dan een luxe. Zowel de luchtvracht via Schiphol als de zeevracht via met name Rotterdam zullen de komende jaren groeien. De Tweede Maasvlakte biedt interessante opties. “Grote containerschepen hoeven niet meer zo ver de haven in. Het is straks een kwestie van snel aanleggen, afleveren en weer verder gaan. En dat is voordelig, want stilliggen kost geld. Grote maatschappijen in containeroverslag hebben al nieuwe vestigingen op de tweede Maasvlakte gepland. De hele overslag van container gebeurt steeds verder van de stad af ”, constateert Paul Denneman. Punt van aandacht is wel de infrastructuur rond Rotterdam. Afgeleverde goederen zullen wel letterlijk hun weg moeten vinden. De Betuwelijn is erg belangrijk voor de logistieke ontsluiting van de haven in Rotterdam naar het Europese achterland.
Betuwelijn
Over de Betuwelijn is de afgelopen decennia veel gediscussieerd. Wel nodig, niet nodig en als wel, tegen welke prijs? Uiteindelijk werd de lijn, zoals bekend, toch aangelegd. Zo’n 160 kilometer lang, met twintig kilometer tunnel, een overkapping van anderhalve kilometer en 190 oversteekpunten voor dieren. De nodige bruggen werden voor de Betuwelijn gebouwd. Dankzij de gunstige ligging van Rotterdam, waar de haven natuurlijk ook fungeert als overslagpunt van zeeschepen en binnenvaartschepen en vrachtwagens (en vice versa). Het vervoer per spoor biedt echter voordelen, die elke dagelijkse filerijder direct zal kunnen beamen. Prachtig dat Rotterdam met de Tweede Maasvlakte kan groeien, maar al die goederen moeten ook aan- en afgevoerd worden. De Betuwelijn is daar, graag of niet, een belangrijke stap in. De snelle toename van het aantal treinen op de lijn is daar het beste voorbeeld van, en dan is de Tweede Maasvlakte nog niet eens ingericht. Om onze welvaart en de logistieke voordelen van Nederland in Europa te behouden, is er wellicht geen andere weg.
Afwegen
Ondernemingen maken ook gebruik van zogenaamde sea-air combinaties. Vracht wordt bijvoorbeeld vanuit Shanghai naar Dubai gevaren en vanuit daar ingevlogen naar Schiphol. Nog sneller en makkelijker, maar vliegen is weer duurder. Zo worden voortdurend afwegingen gemaakt van snelheid tegenover kosten. Enno Osinga herkent de trend en ook het vrachtverkeer op Schiphol zal de komende jaren groeien. “Partijen in de logistiek kijken naar de plaats waar de processen het snelst gaan, waar de beste en meest modern denkende douane zit, waar de mensen vreemde talen spreken en waar de distributiecentra zitten.” Osinga verwacht een groei van de luchtvracht op Schiphol. “Vrachtvervoer maakt nu vijftien procent uit van het totaal aantal vluchten en binnen de mogelijkheden die Schiphol heeft om te groeien, is het geen enkel probleem om het vrachtvervoer te laten groeien. In 2020 zijn we waarschijnlijk gegroeid naar 3 miljoen ton, bijna een verdubbeling ten opzichte van nu.”
Dit dossier is eerder verschenen als advertentiebijlage bij de Telegraaf, uitgever MediaPlanet. Auteur Cor Dol