Productketenbenadering en JIT

Met de introductie van het MRP II-concept wordt een oplossing verstrekt voor de voornoemde problemen. We maken als eerste een onderscheid tussen de onafhankelijke (stochastische) vraag en de daaruit volgende afhankelijke (deterministische) vraag. Het hoofdproductieplan (HPP of MPS) is het punt waar de onafhankelijke stochastische vraag wordt omgezet naar de afhankelijke deterministische vraag. Vervolgens wordt op basis van het MRP I-concept de afhankelijke vraag afgezet tegen de geprojecteerde voorraadhoogten en indien noodzakelijk worden bestelhoeveelheid en bestelmoment middels het algoritme bepaald. Het is niet geheel toevallig dat het denken in het klantenorderontkoppelpunt (KOOP) in dezelfde tijd tot stand is gekomen. In het KOOP-concept komt het punt waarbij de ontkoppelvoorraad wordt gelegd, idealiter overeen met het MPS.

Ook al is het MRP-denken een welkome aanvulling op het klassieke voorraaddenken, het concept blijft het aanhouden van voorraad zien als enige reactie op de fluctuaties in het afnamepatroon. Omdat voorraad houden geld kost, zijn er als reactie op het MRP-denken andere zienswijzen ontstaan. In deze zienswijzen wordt het moeten aanhouden van voorraad vanuit andere invalshoeken bekeken. Zo zijn de Japanners de mening toegedaan dat voorraad de problemen bedekt. Om efficiënt te produceren is voorraad eigenlijk niet nodig. Het streven naar 'nulvoorraad' is één van de belangrijkste pijlers in de Just in Time-filosofie. De bedoeling hierachter is om levering en productie zodanig op elkaar af te stemmen dat er nauwelijks tot geen voorraden in een bedrijf nodig zijn. De leveringen gebeuren precies op tijd, dus er hoeft niets te worden opgeslagen. Dit zorgt uiteindelijk voor het wegvallen van de voorraadkosten en alle andere daarbij optredende kosten. Een groot nadeel is dat de minste verstoring in de toeleveringen de hele bevoorradingsketen plat kan leggen. Er zijn immers geen buffervoorraden meer.

De JIT-filosofie is echter meer dan alleen een logistiek concept. Het kent door bijvoorbeeld de zero defects-filosofie een sterke verwevenheid met het kwaliteitsdenken. Het proces lijkt dus erg op een lopende band, waarbij de productieprocessen (van verschillende bedrijven) naadloos op elkaar aansluiten. Deze zienswijze komt, net als MRP, tegemoet aan de bezwaren die kleven aan de klassieke voorraadtheorie. Het is overigens leuk om op te merken dat de door de Just in Time-theorie bekend geworden 'KANBAN' niet meer is dan een praktische vertaling van het BQ-systeem uit de klassieke voorraadtheorie.